Schattenblick →INFOPOOL →UNTERHALTUNG → LESELAMPE

PLATTDÜÜTSCH/007: Nordfaarkn (SB)


Artikellogo

NORDFAARKN

De Dithmarscher un de Nordfreesn weern sich noch nienich greun ween. `Nordfaarkn' schimp de Ditmarscher - un ick bün je uck so een -, wenn se mol so'n Woogn mit Audokenntiekn `NF' vör sick seen. So opkläärt een suns uck weer, wenn man een vun'e Lüüd, de op de annere Sied achter de Eider leeven deen, dreep, kiek man em erst mol snooksch vun'e Sied an.

Ick erinner mi noch an mien Kinnertied, wenn ick mol 'n Radtour dör de Kooge, bobn över Westerdiekstreek no'n Wesselburner Koog moken wull, denn geev mien Öllern mi jümmers noch 'n ganzn Baarch Regeln mit op'n Wech: `Wee vörsichti, treck di dick an, lot di nie mitschnacken, kumm nie meern mang de Audos - un wenn du över de Eider röver bie de Nordfaarkn büss, denn pett düchti in'e Pedooln un steech am besten gonni eers vun't Rad rünner. Denn een kunn je nie weeten ...'

Eegentli süht se je gonnie soveel anners ut as wi, düsse `Nordfaarkn'. Dat sünd uck Buern, un jüss as wi hebbt se uck so manni sworen Kampf gegen de Stormfloodn utstohn. Doch sülvs in unsn hüüdign modern Tiedn geiht man hüben as drüben blots mit allergröttste Vörsich över de Eider röver. Woher kummt düsse oole Feindschaft, de je nu al vun Generatschon to Generatschon wiedergewen waard?


*


Een Avend vör mien Döör en Krööt krööp mi jüst vör mien Fööt. As ik Kind weer, hett mi mien Vadder vertellt, Krööten weern länger as wi op de Welt un wussen veel mehr.

(Hermann Claudius)


*


Reimer Feddersn wohn in Swienhusn, jümmers ob desülvige Hoff, as sien Vadder un düssn Vadder uck. He kunn sick gonnie erinnern, dat een vun sien Vörfohrn wat anners ween is, as 'n Buer op düsse Hoff, de op de Geest, meern mang de greun Wischen sitt.

Dat lüttje Dörp leech ünner de Eiderdiek, un wenn de Winn vun Westen weiht, denn kunns hebbn, dat he soveel Meerwoter in'e Eider rindrück, dat dat ganze Dörp ünner Woter sett ward. De ooln Lüüd in't Dörp vertell sogor vun 'n anner Dörp, dat mol ünnergohn weer, un wo jümmers noch an Vollmondnächn de Minschn as Gespinster eer Unwesn dreevn deen.

So harr sick uck an düssn afleeg Ort de Christentum a lang dörsett, ober dat heet noch lang nie, dat dor nie noch 'n ganzn Baarch Weeten vun Magie un Zauberei, vun Vörtiekn un Gespinster vorhann weer, de bit in de hüüdi Doog nie utrött warrn kunnt, uck wenn de Christn dat as `Aberglaubn' afdoon deen.

Un een so'n Gloovn weer de an de Weisheit vun'e Kröötn. Jo, een weer sick seeker, dat Kröötn nie blots öller weern as de ganze Minschheit, man meent uck, dat, wenn een Krööt irgendwo in'e Goorn to sehn is, dat 'n ganz besünners Tiekn weer, dat man blots richti to düüdn harr. Un dat kunn am bestn de Öllern un Grootöllern, de eer Weeten woor vun eern Vörfohrn övernohm harrn.

Reimer Feddersn nu, de leev dor mit sien Fru Frauke un sien beidn Kinners Willi un Telse, twee Rabauken, de de annern Lüüd in'e Noberschapp mannimol mit eern Spitzboverien gewaldi watt tosetz. De Feddersen-Hoff lich 'n Stück af vun't Dörp, un so bliev de Swienhusner noch vun sem verschont. Ober denn geev dat noch'n annern Nober, de an't anner Ufer vun'e Eider leev, jüss so as se, in 'n lüttje windscheep Kaat, 'n Buer mit sien Keuh un Ossn.

De Feddersns kinnt noch nie mol de Noom vun düsse Lüüd, ober se keem meis nie ümhin, wenn se in Goorn or op de Felder arbeid, jümmers mol rövertokiekn, wat sem dor so mookt. Meis güng se wortkarg eern Arbeit no. "Snooksche Lüüd", sech Frauke to eern Mann. Un Opa, de de meiste Tied blots in'e Eek sitt un sien Piep smeuk, nick bedächti. "Jo, jo, dat is'n gaanz snooksches Volk." Un an de Kinner wennt: "Seech blots to, dat jüm sem nie in'e Mööd löppt. Dat kunn al mol passeern, dat se de Minschn, de sem in'e Wech stohn, or Fremmn, eenfach in'e Eider versupen deen. Un Unkl Hinnerk ut Dörp, de hett mol vertellt, dat he biet Angeln mool in sien lütt Kohn an'e anner Sied driev un sick in't Schilf vertüddert harr, un dor is een op em loosgohn un hett an sien Bood ruckelt und mit 'n grootn Balkn doranstött. Un dorbie hett he as narsch rumgröölt. Unkl Hinnerk weer Angst un Bang ween un paddel as dull, bit he endli looskeem un denn - af no Huus! He vertellt hüt noch gern in't Dörpkroog vun düsse unhiemli Begechnun.

Mit anhooln Atem höörn de beidn Göörn to. "Sünd dat Wille, as de Swatten in Afrika, Opa?" - "Wiss, Kinners. Ick sech jüm, neemt sick för sem in acht. Uck för de Kinners. Viellich sind dat sogor Kannibaln."

"Watt datt denn?" Willi trock de Stirn kruus as'n Wischdook.

"Weets doch", meen Telse ooldkloog, "dat sünd Minschn, de anner Minschn opfritt ..."


*


"He, Willi, kumm mool her!" Telse, de jüss mit eern Broder an't Ufer speelt, reep em ran un wies mit eern schiedi Finger röver. "Nu kumm schon, suns sünd se wedder wech!"

Bang keem lütt Willi endli ran. "Kiek doch man blots, de Fru dor achtern!" Dor stunn 'n Oolsch, mit krumm Been. Se harr 'n bried Muul, meis as de dicke Krööt, de se jüss in'e Goorn seen harrn. "Krööt, Krööt" reep Telse, un steek se de Fru de Tong rut.

To Ohmbrootstied kunn de Kinners nie lang an sick hooln. "Moder, dink di, wi hebbt 'n dicke, groode Krööt seen!" Un Willi sprung so wild op, dat de Stohl in hogen Bogen umfulln dee. "Jo, Moder, so groot weer se!" He wies mit sien Hann so hoog, as he man rieken kunn.

"Kiek mool an!" Mooder weer gonni so beindruck dorvun, als de Kinner dach harrn.

"Vadder, hess höört?" versöch se dat nu bi eern Vadder. Ober de harr vun'e veele Arbeit op Feld nix övri vör Kinnersnack un sech blots: "We still Kinners, or vertellt so'n Tüünkrom Opa. De hett jümmers wat dorvör övri."

Mucksch treck de Kinners af, direktemang to Opa hin, un vertell em de ganze Geschich. De sitt vör't Huus op de Bank un treck bedächti an sien lang Piep. "Wiss, Kinners, datt mit de Kröötn harr wat ganz besünners to bedüüdn. Dreepst se an Obnd, bringt se Glück, ober wenn jüm so'n groote Krööt to Nomeddach seen hebbt, denn -" Opa kniep de Oogn fass tosoom. "Keem se vun Ossn or Wessn?" frooch he, un de Kinner keem sick banni wichti vör, dat se de Anter so genau wussn.

"Vun Noorn!" reep se as ut een Munn.

"Opa trock de Stirn kruus, as wenn he över wat ganz wichti nodinkn dee. De Kinners düch dat, dat dat Stünn' duert, denn sech Opa: "Oh, oh, Krööt an't Nomeddach, un vunobnd hebbt wi uk noch Vullmoond - denn waard de Eider bald ganz gewalti över'n Rand gohn.

Mit opstohn Schnut höört de Kinners de Snack vun'e Opa an. Gau löppt se to Moder un reep: "Opa sech, de Floot kummt! De Krööt weer 'n Vörtiekn!"

Man leuv dat kaum, doch al in de neechstn Stunn trock 'n Stormgebruus op. Toeers krisselt de Welln op de Eider blots 'n beetn, denn worr de Heben över un över gries un grimmeli un denn pladdert de Reegn as ut Ammeln. Nich lang, un de Storm weer över Swienhuusen. De Wesswinn drivv dat veele solti Meerwoter vun'e Nordsee dör de Eider wied in't Lanninners. Eegntli weer mang de Feddersn-Hoff un de Eider 'n grootn Goorn, ober nu weer de Eider so wied öwer de Ufer, dat dat Woter al an'e Huuswann ranriek. Doch se harrn Glück, wieder as bit dorhin keem dat Woder denn je nu doch nie. Telse un Willi kiek sick an. "Minschnskinners!" Se harrn je gonni wuss, dat de Krööt vun dor achtern so mächtig weer ...


*


De Johr treck in't Land, un Opa un uck de Öllern vun Telse un Willi leev a lang nie mehr. De beidn weern uck a lang groot, harrn eegn Kinners de se Opas Schnack mit eern eegn Interpretatschons wiedergeven deen.

So geiht dat vun Generatschon to Generatschon wieder. Dorto keem noch 'n ganzn Barch annere Geschichn över de snookschen Lüüd, un keeneen mook mol de Versöch, düssn Snack op 'n Grund to gohn.

Un as ick sech, hüüt sünd wi realistsch, wi lööv all so'n Tüünkroom nie mehr - doch wenn ick mien Kinners to 'n Radtour röver över de Eider schick, denn kann ick mi 'n lüttje Warnung jümmers nie verkniepen ...


*


Se keek mi an. Dat en Krööt sunne Ogen hebben kann! Groot un swatt un geel un dorachter noch en anner Deel, as mien Vadder vertellt: Krööt'n weern länger as wi op de Welt.

(Herrman Claudius)


Erstveröffentlichung am 13. Oktober 1998

2. Januar 2007